Շմիդտի (Կարմրափոր) Սահնօձ (Շահմար) / (Краснобрюхий) Полоз Шмидта / Red-Bellied Racer
Dolichophis schmidti
Արագ որոշում / Быстрое определение / Quick ID 2
Մարմնի կազմվածքը`
Մարմինը բարեկազմ է` ոչ հաստ, ոչ ել բարակ: Գլուխը բավականին նեղ է, պարանոցից թույլ առանձնացված, ծածկված է խոշոր վահանիկներով: Աջքի բիբը կլոր է: Պոչը բարակ է, ու կազմում է մարմնի երկարության 18-25%:
Թեփուկավորումը`
Մեջքի թեփուկները հարթ են ու փայլուն : Մարմնի թեփուկների եզրերը բաց գույնի են, իսկ միջին հատվածները մուգ: Մարմնի միջին հատվածում թեփուկները ձևավորում են 19 երկայնակի շարքեր:
Գունավորումն ու նախշը`
Մաշկի գույնն ու նախշը փոփոխվում է տարիքի հետ: Երիտասարդ տարիքում Շմիդտի Սահնօձնի մեջքի մակերեսն ունի գորշավուն ֆոն ու մուգ բծերի 8 երկայնակի շարքերից բաղկացած նախշ: Ողնաշարի երկայնքով ձգված 2 շարքի խալերը ավելի լայն են քան մցացածը: Որովայնային մակերեսը սպիտակավուն է, բազմաթիվ մուգ խալերով:
Հասունացման ընտացքում երիտասարդների մոտ նկատելի խալերը լուծվում են, ու հաճախակի բաձարձակապես աննկատ են դառնում, բայց պահպանվում են երկայնակի զոլերը, իսկ գունավորման մեջ սկսում է գերակշռել կարմիր գույնը:
Հասուն առանձնյակների մոտ մեջքը բաց կամ մուգ շագանակագույն է բաց երկայնակի զոլերով: Որովայնային մակերեսը վադագույն է: Գլխուխը գրեթե զուրկ է նախշից: Շրթունքային վահանիկներն ու ստորին ծնոտի վահանիկներն սպիտակ են:
Բնատեղամասերն ու տարածվածությունը`
Շմիդտի Սահնօձը – նախալեռնային տեսակ է: Այն հայտնի է Հայաստանի բոլոր մարզերից, որտեղ հադիպում է հիմնականում ծովի մակերեսից 400-1800 m բարձրության վրա: Երբեմն հանդիպում է խոշոր այգիներում, դաշտերում, բնակավայրերի շրջակայքում ու շինություններում:
Նման տեսակները`
Երիտասարդ Շմիդտի Սահնօձը հնարավոր է շփոտել Հայկական Էյրենիսի հետ որից տարբերվում է ավելի բաց աջքերով, ավելի երկար պոչով ու համեմատաբար խոշոր կողմնային խալերով: Կապարագույն Իժանման Սահնօձից ու Բազմերանգ իժանման Սահնօձից տարբերվում է ավելի նեղ գլխով, գլխի կողմնային նախշի բացակայությամբ, ու պոչի լայն զոլերի բացակայությամբ:
Բազմերանգ իժանման սահնօձն ակտիվ ու արագաշարժ օձի տեսակ է: Անվնաս է մարդու ու ընտանի կենդանիների համար:
Body Shape:
Body is elegant (neither thick, nor thin). The head is slightly distinguished from the neck. It is covered with large symmetrical shields (not small scales). The tail is long (>18-25% of the total length) and thin.
Scales:
Body scales are smooth and shiny. Each has light sides and dark midline. Scales form 19 rows at mid-body.
Pattern:
From the first glance Young Shmidt’s Whipsnakes have grayish or brownish background coloration of the back with a pattern composed of 8 longitudinal rows of dark dots. Two most medial rows contain broader dots, which may occasionally merge. At closer look each scale has light sides and dark midline, and small red elements. Belly carries multiple dark dots. Pre-oculars (shields in front of the eye), labial s (shields covering leeps) and shields of lower jaw are white. Cornea of the eye is clearly visible, and light.
Mature Shmidt’s Whipsnakes have redish-orange, reddish-brown, or brown dorsal coloration with barely visible or no saddles or other dots. Scales with dark midlines and light sides form a persistent striped pattern. In mature individuals the head lack any obvious pattern. Belly is bright pink, or yellowish pink.
Habitat and distribution:
Valley species inhabiting rocky sites in a variety of habitats 400-1800 m a.s.l. Often found in in proximity of settlements, fields, farms and large parks. where can be near piles of rocks and debris. Seldom enters buildings.
Similar Species:
Juvenile Schmidt's racers can be confused with Armenian Dwarf Snake (Eirenis punctatolineatus), which have patternless belly, and dark eyes, and Spotted Racer (Hemorrhois ravergieri), which has pronounced pattern on the sides of head, and thick stripes along the tail.
Notes:
Schmidts racers are fast snakes, can protect their territory if approached very close, yet harmless to humans and domesticated animals.
Օգտագործված Գրականությունը / Использованная Литература / References 2
Агасян, А.Л. 1996. Фауна Змей Армении и Нахичеванского Региона. Дисс. Канд. Био. Наук. Институт Зоологии, НАН РА 286 с.
Arakelyan, M.S, Danielyan, F.D., Corti, C., Sindaco, R., Leviton, A. Herpetofauna of Armenia and Nagorno-Karabakh. SSAR. 2011. 154 pp.
Даревский И.С. 1957. Фауна Пресмыкаюшихся Армении и ее зоогеографический Анализ. Дисс. Канд. Биол. Наук. Зоол. Инст. АН Арм. ССР. 450 с.
Հայաստանի Բնաշխարհ, Ընտանեկան Հանրագիտարան Մատենաշար: Խմբագիրներ: Ռ.Մ. Մարտիրոսյան, Հ.Մ. Այվազյան, Մ.Ս. Ադամյան, Գ.Վ. Ալեքսանյան, Վ.Ս. Աստվածատրյան, Վ.Բ. Բարխուդարյան, Ա.Մ. Բարսեղյան, Է.Ս. Գաբրիելյան, Ա.Ա. Գալոյան, Վ.Պ. Հակոբյան, Լ.Վ. Հարությունյան, Խ.Ե. Նազարյան, Ռ.Տ. Ջրբաշյան, Ֆ.Ս.Սարգսյան, Լ.Վ. Վալեսյան, Լ.Լ. Օսիպյան, Պ.Գ. Ալոյան, Ֆ.Մ. Աղամալյան, Ս.Ս. Արմաղանյան, Ս.Ա. Բալոյան, Ն.Ց. Գաբրիելյան, Տ.Լ. Թադևոսյան, Հ.Մ. Խաչատրյան, Ա.Վ. Խոյեցյան, Ռ.Ս. Մկրտչյան, Բ.Պ. Մնացականյան, Է.Գ. Յավրույան, Ս.Գ. Նանագուլյան, Վ.Խ. Պողոսյան. Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն, Երևան, 2006. 692 էջ:
Եղիազարյան Է.Մ., Եղիազարյան, Ս.Ս., Դանիելյան, Ֆ.Դ. 2005 Սողուններ. Երևանի Պետական Մալասարանի Հրատարակչութույն, 143 էջ:
Հոմանիշներ/Синонимы и Альтернативные наименования/Synonyms 2
Շահմար (Պարսկերեն անվանումը), Կարմրափոր Սահնօձ, Շմիդտի Սահնօձ, Դեղնափոր Սահնօձ(դիտարկվում է որպես տարբեր տեսակ)
Sources and Credits
- (c) Tigran Tadevosyan, some rights reserved (CC BY), uploaded by Tigran Tadevosyan
- (c) Tigran Tadevosyan, some rights reserved (CC BY-SA)
